Bài 1. Thu thập, phân loại và biểu diễn dữ liệu

Bài 1. Thu thập, phân loại và biểu diễn dữ liệu - SGK Toán 7 - Cánh diều: Tổng quan

Bài 1 trong chương V của sách Toán 7 tập 2, Cánh diều, đặt nền móng cho việc học tập về thống kê và xác suất. Nội dung chính của bài học xoay quanh việc hiểu rõ các bước cơ bản trong quá trình xử lý dữ liệu: thu thập, phân loại và biểu diễn dữ liệu một cách hiệu quả.

1. Thu thập dữ liệu

Thu thập dữ liệu là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình thống kê. Dữ liệu có thể được thu thập thông qua nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm:

Quan sát trực tiếp: Ghi lại các thông tin quan sát được trong thực tế.
Phỏng vấn: Thu thập thông tin bằng cách đặt câu hỏi cho người khác.
Làm khảo sát: Sử dụng bảng hỏi để thu thập thông tin từ một nhóm người lớn hơn.
Tìm kiếm từ các nguồn tài liệu: Sử dụng sách, báo, internet để tìm kiếm dữ liệu đã có.

Việc lựa chọn phương pháp thu thập dữ liệu phù hợp phụ thuộc vào mục đích nghiên cứu và nguồn lực sẵn có.

2. Phân loại dữ liệu

Sau khi thu thập dữ liệu, bước tiếp theo là phân loại dữ liệu thành các nhóm khác nhau dựa trên các tiêu chí nhất định. Việc phân loại dữ liệu giúp chúng ta dễ dàng hơn trong việc phân tích và so sánh.

Có hai loại dữ liệu chính:

Dữ liệu định tính: Dữ liệu mô tả các đặc điểm không đo lường được bằng số, ví dụ: màu sắc, giới tính, ý kiến.
Dữ liệu định lượng: Dữ liệu có thể đo lường được bằng số, ví dụ: chiều cao, cân nặng, tuổi.

Dữ liệu định lượng lại được chia thành:

Dữ liệu rời rạc: Dữ liệu chỉ có thể nhận các giá trị nguyên, ví dụ: số học sinh trong lớp.
Dữ liệu liên tục: Dữ liệu có thể nhận bất kỳ giá trị nào trong một khoảng nhất định, ví dụ: chiều cao của học sinh.

3. Biểu diễn dữ liệu

Biểu diễn dữ liệu là việc trình bày dữ liệu một cách trực quan, dễ hiểu bằng các hình thức khác nhau. Các hình thức biểu diễn dữ liệu phổ biến bao gồm:

Bảng tần số: Liệt kê các giá trị dữ liệu và số lần xuất hiện của mỗi giá trị.
Biểu đồ cột: Sử dụng các cột có chiều cao khác nhau để biểu diễn tần số của các giá trị dữ liệu.
Biểu đồ tròn: Sử dụng các hình tròn có diện tích khác nhau để biểu diễn tỷ lệ của các giá trị dữ liệu.
Biểu đồ đường: Sử dụng các đường thẳng để biểu diễn sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian.

Việc lựa chọn hình thức biểu diễn dữ liệu phù hợp phụ thuộc vào loại dữ liệu và mục đích trình bày.

Ví dụ minh họa

Giả sử chúng ta muốn khảo sát về sở thích ăn kem của các bạn học sinh trong lớp. Chúng ta thu thập dữ liệu và nhận được kết quả như sau:

Loại kem	Số lượng học sinh
Kem socola	15
Kem vani	10
Kem dâu	8
Kem bạc hà	7

Chúng ta có thể biểu diễn dữ liệu này bằng một biểu đồ cột để dễ dàng so sánh số lượng học sinh thích từng loại kem.

Bài tập vận dụng

Thu thập dữ liệu về chiều cao của 10 bạn học sinh trong lớp. Phân loại dữ liệu này thành dữ liệu định lượng và dữ liệu liên tục.
Biểu diễn dữ liệu về số lượng học sinh thích các môn học khác nhau bằng một biểu đồ tròn.
Giải thích ý nghĩa của việc thu thập, phân loại và biểu diễn dữ liệu trong thực tế.

Hy vọng bài học này đã giúp các em hiểu rõ hơn về Bài 1. Thu thập, phân loại và biểu diễn dữ liệu - SGK Toán 7 - Cánh diều. Chúc các em học tập tốt!