Bài 5. Tỉ lệ thức

Bài 5. Tỉ lệ thức - SGK Toán 7 - Cánh diều: Tổng quan

Bài 5 trong sách giáo khoa Toán 7 tập 1, chương trình Cánh diều, tập trung vào việc giới thiệu khái niệm tỉ lệ thức, các tính chất quan trọng của nó và cách áp dụng để giải quyết các bài toán thực tế. Việc nắm vững kiến thức này là nền tảng quan trọng cho các chương trình học toán ở các lớp trên.

1. Khái niệm tỉ lệ thức

Tỉ lệ thức là một biểu thức toán học thể hiện sự tương quan giữa hai tỉ số bằng nhau. Cụ thể, nếu ta có bốn số a, b, c, d khác 0, thì tỉ lệ thức được viết dưới dạng:

a/b = c/d

Trong đó:

a và d là hai số ngoài cùng (gọi là các số hạng ngoài cùng).
b và c là hai số trong cùng (gọi là các số hạng trong cùng).

Ví dụ: 2/4 = 1/2 là một tỉ lệ thức.

2. Tính chất của tỉ lệ thức

Tỉ lệ thức có những tính chất quan trọng sau:

Tính chất cơ bản: Nếu a/b = c/d thì ad = bc.
Tính chất đảo ngược: Nếu a/b = c/d thì b/a = d/c.
Tính chất của dãy tỉ số bằng nhau: Nếu a/b = c/d = k thì (a + c) / (b + d) = k.

Những tính chất này đóng vai trò quan trọng trong việc chứng minh và giải các bài toán liên quan đến tỉ lệ thức.

3. Ứng dụng của tỉ lệ thức

Tỉ lệ thức được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống và toán học, bao gồm:

Giải bài toán về tỉ lệ: Ví dụ, tính chiều dài của một vật thể trên bản đồ dựa vào tỉ lệ bản đồ.
Chia tỉ lệ: Ví dụ, chia một số tiền cho nhiều người theo một tỉ lệ nhất định.
Chứng minh các đẳng thức: Sử dụng tính chất của tỉ lệ thức để chứng minh các đẳng thức toán học.

4. Bài tập ví dụ minh họa

Bài tập 1: Tìm x trong tỉ lệ thức 3/x = 6/8.

Giải: Áp dụng tính chất cơ bản của tỉ lệ thức, ta có:

3 * 8 = 6 * x

24 = 6x

x = 24 / 6

x = 4

Bài tập 2: Cho a/b = c/d. Chứng minh rằng (a - b) / (c - d) = a/c.

Giải: Từ a/b = c/d, suy ra a = bk và c = dk (với k là một số khác 0).

Khi đó, (a - b) / (c - d) = (bk - b) / (dk - d) = b(k - 1) / d(k - 1) = b/d.

Mà b/d = a/c, vậy (a - b) / (c - d) = a/c.

5. Luyện tập và củng cố kiến thức

Để nắm vững kiến thức về tỉ lệ thức, các em nên luyện tập thêm nhiều bài tập khác nhau. Các bài tập trong sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo là nguồn luyện tập tốt. Ngoài ra, các em có thể tìm kiếm các bài tập trực tuyến trên các trang web học toán.

6. Kết luận

Bài 5. Tỉ lệ thức là một bài học quan trọng trong chương trình Toán 7. Việc hiểu rõ khái niệm, tính chất và ứng dụng của tỉ lệ thức sẽ giúp các em giải quyết các bài toán một cách hiệu quả và tự tin hơn. Chúc các em học tốt!