Chủ đề 2. Các phép tính với số thập phân

Chủ đề 2 trong chương trình Toán 5 Cánh Diều tập 1 tập trung vào việc giúp học sinh nắm vững các phép tính cơ bản với số thập phân: cộng, trừ, nhân, chia. Việc hiểu rõ và thành thạo các phép tính này là vô cùng quan trọng, không chỉ cho việc học tập ở bậc tiểu học mà còn là nền tảng cho các kiến thức toán học nâng cao hơn.

1. Giới thiệu về số thập phân

Số thập phân là một cách biểu diễn các số không nguyên bằng cách sử dụng dấu phẩy (,) để phân tách phần nguyên và phần thập. Ví dụ: 3,5; 12,07; 0,8. Phần bên trái dấu phẩy là phần nguyên, phần bên phải dấu phẩy là phần thập.

2. Phép cộng số thập phân

Để cộng hai số thập phân, ta thực hiện các bước sau:

1. Viết hai số thập phân sao cho các hàng thẳng hàng (hàng đơn vị, hàng phần mười, hàng phần trăm,...).
2. Cộng các số như cộng các số tự nhiên.
3. Đặt dấu phẩy ở vị trí tương ứng với các hàng đã thẳng hàng.

Ví dụ: 3,5 + 2,7 = 6,2

3. Phép trừ số thập phân

Tương tự như phép cộng, để trừ hai số thập phân, ta thực hiện:

1. Viết hai số thập phân sao cho các hàng thẳng hàng.
2. Trừ các số như trừ các số tự nhiên.
3. Đặt dấu phẩy ở vị trí tương ứng với các hàng đã thẳng hàng.

Ví dụ: 5,8 - 2,3 = 3,5

4. Phép nhân số thập phân với số tự nhiên

Để nhân một số thập phân với một số tự nhiên, ta thực hiện:

1. Nhân số thập phân với số tự nhiên như nhân các số tự nhiên.
2. Đếm số chữ số ở phần thập của số thập phân. Sau khi nhân, đặt dấu phẩy vào kết quả sao cho có bấy nhiêu chữ số ở phần thập.

Ví dụ: 2,5 x 3 = 7,5

5. Phép chia số thập phân cho số tự nhiên

Khi chia một số thập phân cho một số tự nhiên, ta thực hiện:

1. Chia phần nguyên của số thập phân cho số tự nhiên.
2. Hạ phần thập xuống và tiếp tục chia.
3. Nếu cần, thêm số 0 vào phần thập để tiếp tục chia.

Ví dụ: 7,5 : 3 = 2,5

6. Bài tập vận dụng

Để củng cố kiến thức, các em có thể thực hành với các bài tập sau:

• Tính: 4,2 + 3,8; 9,5 - 6,2; 1,7 x 5; 8,4 : 2
• Giải bài toán: Một cửa hàng có 5,5 kg gạo tẻ và 3,2 kg gạo nếp. Hỏi cửa hàng có tất cả bao nhiêu ki-lô-gam gạo?

7. Lưu ý quan trọng

Khi thực hiện các phép tính với số thập phân, cần chú ý:

• Thẳng hàng các chữ số ở cùng một hàng.
• Đặt dấu phẩy đúng vị trí.
• Kiểm tra lại kết quả để đảm bảo tính chính xác.

Hy vọng với những kiến thức và hướng dẫn trên, các em sẽ tự tin hơn trong việc giải quyết các bài toán liên quan đến phép tính với số thập phân. Chúc các em học tập tốt!