1. Môn Toán
  2. Công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều

Công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều

Công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều

Bài toán chuyển động ngược chiều là một trong những dạng bài tập thường gặp trong chương trình Vật lý lớp 10. Việc nắm vững công thức và phương pháp giải sẽ giúp học sinh giải quyết nhanh chóng và chính xác các bài tập liên quan.

montoan.com.vn cung cấp các bài giảng chi tiết, dễ hiểu cùng với các bài tập thực hành đa dạng, giúp bạn tự tin đối mặt với mọi thử thách trong môn Vật lý.

Công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều - Công thức toán 5

Hai vật chuyển động ngược chiều với vận tốc v1 và v2, cùng thời điểm xuất phát và cách nhau quãng đường bằng s thì thời gian để chúng đi đến chỗ gặp nhau là:

t = s : (v1 + v2)

Ví dụ 1. Hai thành phố cách nhau 208,5 km, một xe máy đi từ thành phố A đến thành phố B với vận tốc là 38,6 km/h. Một ô tô khởi hành cùng một lúc với xe máy đi từ thành phố B đến thành phố A với vận tốc 44,8 km/h. 

a) Hỏi xe máy và ô tô gặp nhau lúc mấy giờ biết hai xe khởi hành lúc 8 giờ 30 phút

b) Chỗ gặp nhau cách thành phố A bao nhiêu km?

Công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều 1

Giải

Tổng vận tốc hai xe là:

38,6 + 44,8 = 83,4 (km/giờ)

Thời gian hai xe đi đến chỗ gặp nhau là:

208,5 : 83,4 = 2,5 (giờ)

Đổi: 2,5 giờ = 2 giờ 30 phút

Vậy hai xe gặp nhau lúc:

8 giờ 30 phút + 2 giờ 30 phút = 11 giờ

Chỗ gặp nhau cách thành phố A là:

38,6 x 2,5 = 96,5 (km)

Đáp số: 11 giờ

96,5 km

Ví dụ 2: Lúc 5 giờ sáng bạn Nam đi xe đạp từ A về B với vận tốc 12 km/giờ. Đến 8 giờ, bạn Việt đi xe đạp từ B về A với vận tốc 15 km/giờ. Hỏi 2 người gặp nhau lúc mấy giờ? Biết quãng đường AB dài 117 km. Địa điểm gặp nhau cách A bao nhiêu ki-lô-mét?

Giải

Công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều 2

Thời gian bạn Nam đi trước là:

8 – 5 = 3 (giờ)

Sau 3 giờ bạn Nam đi được quãng đường là:

12 x 3 = 36 (km)

Khi đó, hai người còn cách nhau:

117 – 36 = 81 (km)

Thời gian hai bạn đi đến lúc gặp nhau là:

81 : (12 + 15) = 3 (giờ)

Thời điểm hai bạn gặp nhau là:

8 + 3 = 11 (giờ)

Địa điểm gặp nhau cách A số ki-lô-mét là:

36 + 12 x 3 = 72 (km)

Đáp số: 11 giờ

72 km

Bạn đang tiếp cận nội dung Công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều thuộc chuyên mục toán lớp 5 trên nền tảng tài liệu toán. Bộ bài tập Lý thuyết Toán tiểu học này được biên soạn chuyên sâu và bám sát chặt chẽ khung chương trình sách giáo khoa hiện hành, nhằm tối ưu hóa toàn diện quá trình ôn luyện, củng cố kiến thức Toán lớp 5 cho học sinh thông qua phương pháp tiếp cận trực quan và mang lại hiệu quả vượt trội.
Ghi chú: Quý thầy, cô giáo và bạn đọc có thể chia sẻ tài liệu trên MonToan.com.vn bằng cách gửi về:
Facebook: MÔN TOÁN
Email: montoanmath@gmail.com

Tổng quan về chuyển động ngược chiều

Chuyển động ngược chiều là hiện tượng hai vật thể di chuyển trên cùng một đường thẳng, nhưng theo hướng ngược nhau. Để giải quyết các bài toán liên quan đến chuyển động ngược chiều, chúng ta cần hiểu rõ về khái niệm vận tốc tương đối và cách áp dụng các công thức phù hợp.

Công thức tính vận tốc tương đối

Vận tốc tương đối của vật A so với vật B (vAB) được tính bằng công thức:

vAB = vA - vB

Trong đó:

  • vA là vận tốc của vật A so với hệ quy chiếu đứng yên.
  • vB là vận tốc của vật B so với hệ quy chiếu đứng yên.

Các dạng bài toán chuyển động ngược chiều thường gặp

Dạng 1: Hai vật chuyển động trên cùng một đường thẳng, ngược chiều nhau

Đây là dạng bài toán cơ bản nhất. Để giải quyết dạng bài này, chúng ta cần xác định rõ vận tốc của mỗi vật và áp dụng công thức tính vận tốc tương đối để tìm ra vận tốc của một vật so với vật kia.

Ví dụ: Một ô tô đi từ A về B với vận tốc 60km/h, cùng lúc đó một xe máy đi từ B về A với vận tốc 40km/h. Khoảng cách giữa A và B là 100km. Hỏi sau bao lâu hai xe gặp nhau?

Giải:

  1. Vận tốc tương đối của ô tô so với xe máy là: vAB = 60 + 40 = 100km/h
  2. Thời gian hai xe gặp nhau là: t = S / vAB = 100 / 100 = 1 giờ

Dạng 2: Hai vật chuyển động trên cùng một đường thẳng, ngược chiều nhau, xuất phát cùng một thời điểm

Dạng bài này tương tự như dạng 1, nhưng có thêm thông tin về thời điểm xuất phát của hai vật. Chúng ta cần chú ý đến việc tính toán thời gian và quãng đường đi được của mỗi vật.

Dạng 3: Hai vật chuyển động trên cùng một đường thẳng, ngược chiều nhau, xuất phát khác thời điểm

Đây là dạng bài toán phức tạp hơn. Chúng ta cần tính toán thời gian và quãng đường đi được của mỗi vật kể từ thời điểm xuất phát của vật thứ hai.

Lưu ý khi giải bài toán chuyển động ngược chiều

  • Luôn xác định rõ hệ quy chiếu và vận tốc của các vật so với hệ quy chiếu đó.
  • Chú ý đến dấu của vận tốc. Vận tốc của vật chuyển động ngược chiều với chiều dương sẽ có dấu âm.
  • Kiểm tra lại kết quả để đảm bảo tính hợp lý.

Bài tập vận dụng

Để củng cố kiến thức về công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều, bạn có thể thực hành với các bài tập sau:

  1. Một canô đi xuôi dòng với vận tốc 30km/h, một thuyền máy đi ngược dòng với vận tốc 20km/h. Hỏi vận tốc của thuyền máy so với canô là bao nhiêu?
  2. Hai ô tô xuất phát từ hai địa điểm A và B cách nhau 200km, đi ngược chiều nhau. Ô tô thứ nhất đi với vận tốc 50km/h, ô tô thứ hai đi với vận tốc 60km/h. Hỏi sau bao lâu hai ô tô gặp nhau?

Kết luận

Việc nắm vững công thức làm bài toán chuyển động ngược chiều là rất quan trọng trong môn Vật lý. Hy vọng rằng, với những kiến thức và hướng dẫn trên, bạn sẽ tự tin giải quyết mọi bài tập liên quan đến chuyển động ngược chiều. Hãy luyện tập thường xuyên để đạt kết quả tốt nhất!