1. Môn Toán
  2. Hàm số bậc hai. Đồ thị hàm số bậc hai.

Hàm số bậc hai. Đồ thị hàm số bậc hai.

Hàm Số Bậc Hai và Đồ Thị - Nền Tảng Toán Học Quan Trọng

Hàm số bậc hai là một trong những chủ đề quan trọng trong chương trình toán học phổ thông, đặc biệt là lớp 10. Việc nắm vững kiến thức về hàm số bậc hai và đồ thị của nó là nền tảng để giải quyết nhiều bài toán khác trong toán học và các môn khoa học tự nhiên.

Tại montoan.com.vn, chúng tôi cung cấp các bài giảng chi tiết, dễ hiểu cùng với các bài tập thực hành đa dạng để giúp bạn hiểu sâu sắc về hàm số bậc hai và đồ thị của nó.

Hàm số bậc hai là hàm số cho bởi công thức \(y = a{x^2} + bx + c\), trong đó \(x\) là biến số, \(a,b,c\) là hằng số và \(a \ne 0\).

1. Lý thuyết

+ Định nghĩa:

Hàm số bậc hai là hàm số cho bởi công thức \(y = a{x^2} + bx + c\), trong đó \(x\) là biến số, \(a,b,c\) là hằng số và \(a \ne 0\).

Tập xác định của hàm số bậc hai là \(\mathbb{R}\)

+ Đồ thị hàm số bậc hai

Đồ thị hàm số \(y = a{x^2} + bx + c\;(a \ne 0)\) là một parabol, có đỉnh là điểm \(I\left( { - \frac{b}{{2a}}; - \frac{{{b^2} - 4ac}}{{4a}}} \right)\), có trục đối xứng là đường thẳng \(x = - \frac{b}{{2a}}\).

Parabol này quay bề lõm lên trên nếu \(a > 0\), xuống dưới nếu \(a < 0\).

+ Các bước vẽ đồ thị hàm số \(y = a{x^2} + bx + c\)

Bước 1: Xác định a,b,c từ đó suy ra tọa độ đỉnh \(I\left( { - \frac{b}{{2a}}; - \frac{{{b^2} - 4ac}}{{4a}}} \right)\)

Bước 2: Xác định trục đối xứng \(x = - \frac{b}{{2a}}\)

Bước 3: Xác định giao điểm của parabol với trục tung, trục hoành (nếu có) và vài điểm đặc biệt (đối xứng nhau qua trục đối xứng) trên parabol

Bước 4: Vẽ parabol.

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1.Vẽ đồ thị hàm số \(y = {x^2} + 2x + 2\)

Hàm số \(y = {x^2} + 2x + 2\) có \(a = 1,b = 2,c = 2\)

\( \Rightarrow - \frac{b}{{2a}} = - \frac{2}{{2.1}} = - 1;y( - 1) = {( - 1)^2} + 2.( - 1) + 2 = 1\)

+ Tọa độ đỉnh \(I( - 1;1)\)

+ Trục đối xứng \(x = - 1\)

+ Giao điểm với trục tung là A(0;2), không cắt trục hoành (vì \(y = {x^2} + 2x + 2 = {(x + 1)^2} + 1 > 0\;\forall x \in \mathbb{R}\))

+ Lấy điểm B(-2;2) đối xứng với A(0;2) qua trục đối xứng. Điểm C(1;5), D(-3;5) thuộc đồ thị.

Hàm số bậc hai. Đồ thị hàm số bậc hai. 1

Ví dụ 2.Vẽ đồ thị hàm số \(y = - {x^2} + 2x\)

Hàm số \(y = - {x^2} + 2x\) có \(a = - 1,b = 2,c = 0\)

\( \Rightarrow - \frac{b}{{2a}} = - \frac{2}{{2.( - 1)}} = 1;y(1) = - {1^2} + 2.1 = 1\)

+ Tọa độ đỉnh \(I(1;1)\)

+ Trục đối xứng \(x = 1\)

+ Giao điểm với trục tung là O(0;0), điểm giao với trục hoành là A(2;0)

+ Lấy điểm B(-1;-3) thuộc đồ thị. Điểm C(3;-3) đối xứng với B(-1;-3) qua trục đối xứng

Hàm số bậc hai. Đồ thị hàm số bậc hai. 2

Bạn đang khám phá nội dung Hàm số bậc hai. Đồ thị hàm số bậc hai. trong chuyên mục học toán 10 trên nền tảng môn toán. Được biên soạn chuyên sâu và bám sát chặt chẽ chương trình sách giáo khoa hiện hành, bộ bài tập lý thuyết toán thpt này cam kết tối ưu hóa toàn diện quá trình ôn luyện, củng cố kiến thức Toán lớp 10 cho học sinh THPT, thông qua phương pháp tiếp cận trực quan và mang lại hiệu quả học tập vượt trội, tạo nền tảng vững chắc cho các cấp học cao hơn.
Ghi chú: Quý thầy, cô giáo và bạn đọc có thể chia sẻ tài liệu trên MonToan.com.vn bằng cách gửi về:
Facebook: MÔN TOÁN
Email: montoanmath@gmail.com

Hàm Số Bậc Hai: Định Nghĩa và Các Dạng

Hàm số bậc hai là hàm số có dạng y = ax² + bx + c, trong đó a, b, c là các số thực và a ≠ 0. Hàm số bậc hai có nhiều ứng dụng trong thực tế, từ việc mô tả quỹ đạo của vật thể ném lên đến việc tối ưu hóa các bài toán kinh tế.

Các Dạng Hàm Số Bậc Hai Cơ Bản

  • Hàm số bậc hai trùng phương: y = ax⁴ + bx² + c
  • Hàm số bậc hai đơn giản: y = ax²

Đồ Thị Hàm Số Bậc Hai: Parabol

Đồ thị của hàm số bậc hai y = ax² + bx + c là một đường cong được gọi là parabol. Hình dạng và vị trí của parabol phụ thuộc vào các hệ số a, b, và c.

Các Yếu Tố Quan Trọng của Parabol

  • Đỉnh của parabol (I): Tọa độ đỉnh I(x₀; y₀) được tính bằng công thức: x₀ = -b/(2a) và y₀ = f(x₀).
  • Trục đối xứng của parabol: Đường thẳng x = x₀ đi qua đỉnh của parabol.
  • Tiêu điểm (F) và đường chuẩn (Δ): Các yếu tố này xác định định nghĩa hình học của parabol.
  • Hệ số a:
    • Nếu a > 0: Parabol quay lên trên (có dạng hình chữ U).
    • Nếu a < 0: Parabol quay xuống dưới (có dạng hình chữ ∩).

Xác Định Các Yếu Tố của Parabol

Để vẽ được đồ thị hàm số bậc hai, chúng ta cần xác định các yếu tố quan trọng như đỉnh, trục đối xứng, và một vài điểm thuộc parabol. Dưới đây là các bước thực hiện:

  1. Xác định hệ số a, b, c.
  2. Tính tọa độ đỉnh I(x₀; y₀).
  3. Xác định trục đối xứng x = x₀.
  4. Vẽ một vài điểm thuộc parabol bằng cách chọn các giá trị x và tính y tương ứng.
  5. Nối các điểm đã vẽ lại để được đồ thị parabol.

Ứng Dụng của Hàm Số Bậc Hai và Đồ Thị

Hàm số bậc hai và đồ thị parabol có nhiều ứng dụng trong thực tế, bao gồm:

  • Vật lý: Mô tả quỹ đạo của vật thể ném lên, chuyển động của các vật thể chịu tác dụng của trọng lực.
  • Kinh tế: Tối ưu hóa lợi nhuận, chi phí.
  • Kỹ thuật: Thiết kế các cấu trúc như cầu, vòm.
  • Toán học: Giải các bài toán tối ưu, tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất.

Bài Tập Vận Dụng

Dưới đây là một số bài tập vận dụng để bạn luyện tập:

  1. Xác định hệ số a, b, c của hàm số y = 2x² - 5x + 3.
  2. Tìm tọa độ đỉnh của parabol y = -x² + 4x - 1.
  3. Vẽ đồ thị của hàm số y = x² - 2x + 1.
  4. Tìm giá trị lớn nhất hoặc nhỏ nhất của hàm số y = -2x² + 8x - 5.

Kết Luận

Hàm số bậc hai và đồ thị parabol là một chủ đề quan trọng trong toán học. Việc nắm vững kiến thức về hàm số bậc hai và đồ thị của nó sẽ giúp bạn giải quyết nhiều bài toán khác nhau trong học tập và cuộc sống. Hãy luyện tập thường xuyên để củng cố kiến thức và nâng cao kỹ năng giải toán của bạn. montoan.com.vn luôn đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục toán học!

Tài liệu, đề thi và đáp án Toán 10

Tài liệu, đề thi và đáp án Toán 10