Chủ đề 9 trong chương trình Ôn hè Toán 6 tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng vẽ hình có trục đối xứng và tâm đối xứng. Đây là một dạng toán quan trọng giúp học sinh hiểu rõ hơn về tính đối xứng trong hình học.
Tại montoan.com.vn, chúng tôi cung cấp đầy đủ lý thuyết, ví dụ minh họa và bài tập thực hành để giúp các em học sinh nắm vững kiến thức và tự tin giải quyết các bài toán liên quan.
1. Trục đối xứng: Hình có một đường thẳng d chia hình thành hai phần mà khi ta “gấp” hình theo đường thẳng d thì hai phần đó “chồng khít” lên nhau là hình có trục đối xứng và đường thẳng d là trục đối xứng của nó.
1. Trục đối xứng:
Hình có một đường thẳng d chia hình thành hai phần mà khi ta “gấp” hình theo đường thẳng d thì hai phần đó “chồng khít” lên nhau là hình có trục đối xứng và đường thẳng d là trục đối xứng của nó.
Một số hình có trục đối xứng:
- Đường tròn: Mỗi đường thẳng đi qua tâm là một trục đối xứng.
- Hình thoi: Mỗi đường chéo là một trục đối xứng.
- Hình chữ nhật: Mỗi đường thẳng đi qua trung điểm hai cạnh đối diện là một trục đối xứng của hình chữ nhật.
2. Tâm đối xứng:
Những hình có một điểm O sao cho khi quay nửa vòng quanh điểm O ta được vị trí mới của hình chồng khít với vị trí ban đầu (trước khi quay) thì được gọi là hình có tâm đối xứng và điểm O được gọi là tâm đối xứng của hình.
Tâm đối xứng của một số hình phẳng
Tâm đối xứng của hình bình hành, hình thoi, hình vuông, hình chữ nhật là giao điểm của hai đường chéo.
Tâm đối xứng của hình lục giác đều là giao điểm của các đường chéo chính.
Bài 1:
Hình dưới là đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị.
Em hãy vẽ thêm vào hình đó:
a) Một đường gấp khúc có độ dài bằng 4 đơn vị để được một hình có đúng 1 trục đối xứng.
b) Một đường gấp khúc có độ dài bằng 4 đơn vị để được một hình có đúng 2 trục đối xứng.
c) Một đường gấp khúc có độ dài bằng 8 đơn vị để được một hình có đúng 4 trục đối xứng.
Bài 2:
Em hãy vẽ thêm vào mỗi hình dưới đây để được các hình có trục d là trục đối xứng.
Bài 3:
Vẽ thêm để được hình có tâm đối xứng là điểm cho sẵn.
Lời giải chi tiết:
Bài 1:
Hình dưới là đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị.
Em hãy vẽ thêm vào hình đó:
a) Một đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị để được một hình có đúng \(1\) trục đối xứng.
b) Một đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị để được một hình có đúng \(2\)trục đối xứng.
c) Một đường gấp khúc có độ dài bằng \(8\) đơn vị để được một hình có đúng \(4\) trục đối xứng.
Phương pháp
Vẽ đúng độ dài cạnh mà đề bài yêu cầu sao cho được hình mới có trục đối xứng.
Lời giải
Bài 2:
Em hãy vẽ thêm vào mỗi hình dưới đây để được các hình có trục \(d\) là trục đối xứng.
Phương pháp
Qua đường thẳng \(d\) ta vẽ hình đối xứng với hình đã cho.
Lời giải
Bài 3:
Vẽ thêm để được hình có tâm đối xứng là điểm cho sẵn.
Phương pháp
Sử dụng lý thuyết tâm đối xứng của một hình.
Lời giải
Hình sau khi được vẽ thêm có điểm chỉ ra trên hình vẽ là tâm đối xứng:
1. Trục đối xứng:
Hình có một đường thẳng d chia hình thành hai phần mà khi ta “gấp” hình theo đường thẳng d thì hai phần đó “chồng khít” lên nhau là hình có trục đối xứng và đường thẳng d là trục đối xứng của nó.
Một số hình có trục đối xứng:
- Đường tròn: Mỗi đường thẳng đi qua tâm là một trục đối xứng.
- Hình thoi: Mỗi đường chéo là một trục đối xứng.
- Hình chữ nhật: Mỗi đường thẳng đi qua trung điểm hai cạnh đối diện là một trục đối xứng của hình chữ nhật.
2. Tâm đối xứng:
Những hình có một điểm O sao cho khi quay nửa vòng quanh điểm O ta được vị trí mới của hình chồng khít với vị trí ban đầu (trước khi quay) thì được gọi là hình có tâm đối xứng và điểm O được gọi là tâm đối xứng của hình.
Tâm đối xứng của một số hình phẳng
Tâm đối xứng của hình bình hành, hình thoi, hình vuông, hình chữ nhật là giao điểm của hai đường chéo.
Tâm đối xứng của hình lục giác đều là giao điểm của các đường chéo chính.
Bài 1:
Hình dưới là đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị.
Em hãy vẽ thêm vào hình đó:
a) Một đường gấp khúc có độ dài bằng 4 đơn vị để được một hình có đúng 1 trục đối xứng.
b) Một đường gấp khúc có độ dài bằng 4 đơn vị để được một hình có đúng 2 trục đối xứng.
c) Một đường gấp khúc có độ dài bằng 8 đơn vị để được một hình có đúng 4 trục đối xứng.
Bài 2:
Em hãy vẽ thêm vào mỗi hình dưới đây để được các hình có trục d là trục đối xứng.
Bài 3:
Vẽ thêm để được hình có tâm đối xứng là điểm cho sẵn.
Lời giải chi tiết:
Bài 1:
Hình dưới là đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị.
Em hãy vẽ thêm vào hình đó:
a) Một đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị để được một hình có đúng \(1\) trục đối xứng.
b) Một đường gấp khúc có độ dài bằng \(4\) đơn vị để được một hình có đúng \(2\)trục đối xứng.
c) Một đường gấp khúc có độ dài bằng \(8\) đơn vị để được một hình có đúng \(4\) trục đối xứng.
Phương pháp
Vẽ đúng độ dài cạnh mà đề bài yêu cầu sao cho được hình mới có trục đối xứng.
Lời giải
Bài 2:
Em hãy vẽ thêm vào mỗi hình dưới đây để được các hình có trục \(d\) là trục đối xứng.
Phương pháp
Qua đường thẳng \(d\) ta vẽ hình đối xứng với hình đã cho.
Lời giải
Bài 3:
Vẽ thêm để được hình có tâm đối xứng là điểm cho sẵn.
Phương pháp
Sử dụng lý thuyết tâm đối xứng của một hình.
Lời giải
Hình sau khi được vẽ thêm có điểm chỉ ra trên hình vẽ là tâm đối xứng:
Trong chương trình Toán 6, việc làm quen với khái niệm đối xứng là một bước quan trọng để xây dựng nền tảng vững chắc cho các kiến thức hình học nâng cao. Dạng 3: Vẽ hình có trục đối xứng, tâm đối xứng là một phần không thể thiếu trong quá trình ôn tập hè, giúp học sinh củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng.
Một hình được gọi là đối xứng qua một đường thẳng (trục đối xứng) nếu khi ta lấy một điểm bất kỳ trên hình, vẽ đường vuông góc với trục đối xứng, giao điểm của đường vuông góc này với trục đối xứng là trung điểm của đoạn thẳng nối điểm đó với điểm đối xứng của nó trên hình.
Một hình được gọi là đối xứng qua một điểm (tâm đối xứng) nếu khi ta lấy một điểm bất kỳ trên hình, nối điểm đó với tâm đối xứng, kéo dài đoạn thẳng đó một đoạn bằng nhau về phía đối diện, thì điểm cuối đoạn thẳng đó cũng nằm trên hình.
Bài 1: Vẽ hình vuông ABCD đối xứng qua đường thẳng d là đường trung bình song song với AB và CD.
Bài 2: Vẽ tam giác ABC đối xứng qua điểm O là giao điểm của các đường trung tuyến.
Khái niệm đối xứng có ứng dụng rộng rãi trong thực tế, từ kiến trúc, nghệ thuật đến tự nhiên. Ví dụ, các tòa nhà thường được thiết kế đối xứng để tạo sự cân bằng và hài hòa. Các loài hoa, con vật cũng thường có tính đối xứng cao.
Để nắm vững kiến thức về dạng 3: Vẽ hình có trục đối xứng, tâm đối xứng, các em học sinh nên luyện tập thường xuyên với các bài tập khác nhau. montoan.com.vn cung cấp một hệ thống bài tập đa dạng, từ cơ bản đến nâng cao, giúp các em củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng giải toán.
Việc hiểu rõ và vận dụng thành thạo kiến thức về đối xứng không chỉ giúp các em giải quyết các bài toán hình học một cách dễ dàng mà còn phát triển tư duy logic và khả năng quan sát, phân tích.