Bài học Toán lớp 5 Bài 9 thuộc chương trình SGK Cánh Diều tập trung vào việc giúp học sinh hiểu và vận dụng kiến thức về mối quan hệ phụ thuộc giữa các đại lượng. Đây là một chủ đề quan trọng, nền tảng cho các bài học toán nâng cao hơn.
Tại montoan.com.vn, chúng tôi cung cấp bài giảng chi tiết, dễ hiểu cùng với các bài tập thực hành đa dạng, giúp học sinh nắm vững kiến thức và kỹ năng giải quyết các bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc.
a) Khi số can mật ong tăng lên 2 lần thì số lít mật ong tăng lên bao nhiêu lần? Chia đều 900 ml dầu dừa được 6 chai. Hỏi có 300 ml dầu dừa .... Cứ xay 100 kg thóc thì được 60 kg gạo.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 1 trang 26 SGK Toán 5 Cánh diều
Quan sát bảng sau:
a) Khi số can mật ong gấp lên 2 lần thì số lít mật ong gấp lên bao nhiêu lần?
b) Khi số can mật ong gấp lên 4 lần thì số lít mật ong gấp lên bao nhiêu lần?
c) Khi số can mật ong giảm đi 2 lần thì số lít mật ong giảm đi bao nhiêu lần?
d) Nhận xét quan hệ phụ thuộc giữa số can mật ong và số lít mật ong.
Phương pháp giải:
Quan sát thông tin trong bảng để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Khi số can mật ong gấp lên 2 lần thì số lít mật ong gấp lên 2 lần.
b) Khi số can mật ong gấp lên 4 lần thì số lít mật ong gấp lên 4 lần.
c) Khi số can mật ong giảm đi 2 lần thì số lít mật ong giảm đi 2 lần.
d) Nhận xét:
- Mỗi can mật ong đều đựng được số lít mật ong là như nhau (đều là 3 lít).
- Khi số can mật ong gấp lên (giảm đi) bao nhiêu lần thì số lít mật ong cũng gấp lên (giảm đi) bấy nhiêu lần.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 2 trang 28 SGK Toán 5 Cánh diều
Chia đều 900 ml dầu dừa được 6 chai. Hỏi có 300 ml dầu dừa thì rót được mấy chai như vậy?
Phương pháp giải:
Cách 1: Rút về đơn vị
- Số ml dầu dừa trong 1 chai = số ml dầu dừa trong 6 chai : 6
- Số chai đựng 300 ml dầu dừa = 300 : số ml dầu dừa trong 1 chai
Cách 2: Tìm tỉ số
Lời giải chi tiết:
Tóm tắt:
900 ml: 6 chai
300 ml: ? chai
Cách 1: Rút về đơn vị
Mỗi chai đựng được số ml dầu dừa là:
900 : 6 = 150 (ml)
300 ml dầu dừa thì rót được số chai là:
300 : 150 = 2 (chai)
Đáp số: 2 chai dầu dừa
Cách 2: Tìm tỉ số
900 ml dầu dừa gấp 300 ml dầu dừa số lần là:
900 : 300 = 3 (lần)
300 ml dầu dừa thì rót được số chai là:
6 : 3 = 2 (chai)
Đáp số: 2 chai dầu dừa
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 3 trang 28 SGK Toán 5 Cánh diều
Cứ xay 100 kg thóc thì được 60 kg gạo. Hỏi xay 2 tấn thóc thì được bao nhiêu ki-lô-gam gạo?
Phương pháp giải:
Đổi: 2 tấn = 2 000 kg
- Tìm 2 tấn thóc gấp 100 kg thóc bao nhiêu lần
- Khi số kg thóc gấp lên bao nhiêu lần thì số kg gạo gấp lên bấy nhiêu lần
Lời giải chi tiết:
Tóm tắt:
100 kg thóc: 60 kg gạo
2 tấn thóc: ? kg gạo
Bài giải
Đổi: 2 tấn = 2 000 kg
2 tấn thóc gấp 100 kg thóc số lần là:
2 000 : 100 = 20 (lần)
Xay 2 tấn thóc thì được số ki-lô-gam gạo là:
60 x 20 = 1 200 (kg)
Đáp số: 1 200 kg gạo
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 4 trang 28 SGK Toán 5 Cánh diều
Thực hành: Đo bề dày 100 trang sách theo đơn vị mi-li-mét. Dựa vào số đo đó, ước lượng xem nếu xếp các trang sách như thế cao khoảng 1 gang tay của em thì cần bao nhiêu trang sách.
Phương pháp giải:
- Tiến hành đo bề dày 100 trang sách Toán 5 theo đơn vị mi-li-mét.
- Tiến hành đo độ dài 1 gang tay của em theo đơn vị mi-li-mét.
- Bề dày của các trang sách tăng bao nhiêu lần thì số trang sách tăng bấy nhiêu lần.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ: Bề dày 100 trang sách là 5mm ; 1 gang tay của em dài 20 cm
Đổi 20 cm = 200 mm
200 mm gấp 5 mm số lần là: 200 : 5 = 40 (lần)
Nếu xếp các trang sách như thế cao khoảng 1 gang tay của em thì cần số trang sách là:
100 x 40 = 4 000 (trang sách)
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 1 trang 26 SGK Toán 5 Cánh diều
Quan sát bảng sau:
a) Khi số can mật ong gấp lên 2 lần thì số lít mật ong gấp lên bao nhiêu lần?
b) Khi số can mật ong gấp lên 4 lần thì số lít mật ong gấp lên bao nhiêu lần?
c) Khi số can mật ong giảm đi 2 lần thì số lít mật ong giảm đi bao nhiêu lần?
d) Nhận xét quan hệ phụ thuộc giữa số can mật ong và số lít mật ong.
Phương pháp giải:
Quan sát thông tin trong bảng để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Khi số can mật ong gấp lên 2 lần thì số lít mật ong gấp lên 2 lần.
b) Khi số can mật ong gấp lên 4 lần thì số lít mật ong gấp lên 4 lần.
c) Khi số can mật ong giảm đi 2 lần thì số lít mật ong giảm đi 2 lần.
d) Nhận xét:
- Mỗi can mật ong đều đựng được số lít mật ong là như nhau (đều là 3 lít).
- Khi số can mật ong gấp lên (giảm đi) bao nhiêu lần thì số lít mật ong cũng gấp lên (giảm đi) bấy nhiêu lần.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 2 trang 28 SGK Toán 5 Cánh diều
Chia đều 900 ml dầu dừa được 6 chai. Hỏi có 300 ml dầu dừa thì rót được mấy chai như vậy?
Phương pháp giải:
Cách 1: Rút về đơn vị
- Số ml dầu dừa trong 1 chai = số ml dầu dừa trong 6 chai : 6
- Số chai đựng 300 ml dầu dừa = 300 : số ml dầu dừa trong 1 chai
Cách 2: Tìm tỉ số
Lời giải chi tiết:
Tóm tắt:
900 ml: 6 chai
300 ml: ? chai
Cách 1: Rút về đơn vị
Mỗi chai đựng được số ml dầu dừa là:
900 : 6 = 150 (ml)
300 ml dầu dừa thì rót được số chai là:
300 : 150 = 2 (chai)
Đáp số: 2 chai dầu dừa
Cách 2: Tìm tỉ số
900 ml dầu dừa gấp 300 ml dầu dừa số lần là:
900 : 300 = 3 (lần)
300 ml dầu dừa thì rót được số chai là:
6 : 3 = 2 (chai)
Đáp số: 2 chai dầu dừa
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 3 trang 28 SGK Toán 5 Cánh diều
Cứ xay 100 kg thóc thì được 60 kg gạo. Hỏi xay 2 tấn thóc thì được bao nhiêu ki-lô-gam gạo?
Phương pháp giải:
Đổi: 2 tấn = 2 000 kg
- Tìm 2 tấn thóc gấp 100 kg thóc bao nhiêu lần
- Khi số kg thóc gấp lên bao nhiêu lần thì số kg gạo gấp lên bấy nhiêu lần
Lời giải chi tiết:
Tóm tắt:
100 kg thóc: 60 kg gạo
2 tấn thóc: ? kg gạo
Bài giải
Đổi: 2 tấn = 2 000 kg
2 tấn thóc gấp 100 kg thóc số lần là:
2 000 : 100 = 20 (lần)
Xay 2 tấn thóc thì được số ki-lô-gam gạo là:
60 x 20 = 1 200 (kg)
Đáp số: 1 200 kg gạo
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 4 trang 28 SGK Toán 5 Cánh diều
Thực hành: Đo bề dày 100 trang sách theo đơn vị mi-li-mét. Dựa vào số đo đó, ước lượng xem nếu xếp các trang sách như thế cao khoảng 1 gang tay của em thì cần bao nhiêu trang sách.
Phương pháp giải:
- Tiến hành đo bề dày 100 trang sách Toán 5 theo đơn vị mi-li-mét.
- Tiến hành đo độ dài 1 gang tay của em theo đơn vị mi-li-mét.
- Bề dày của các trang sách tăng bao nhiêu lần thì số trang sách tăng bấy nhiêu lần.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ: Bề dày 100 trang sách là 5mm ; 1 gang tay của em dài 20 cm
Đổi 20 cm = 200 mm
200 mm gấp 5 mm số lần là: 200 : 5 = 40 (lần)
Nếu xếp các trang sách như thế cao khoảng 1 gang tay của em thì cần số trang sách là:
100 x 40 = 4 000 (trang sách)
Bài 9 Toán lớp 5 Cánh Diều giới thiệu về một loại bài toán quan trọng trong chương trình toán tiểu học: bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc giữa các đại lượng. Hiểu rõ về mối quan hệ này giúp học sinh giải quyết các bài toán thực tế một cách hiệu quả hơn.
Quan hệ phụ thuộc giữa hai đại lượng có nghĩa là sự thay đổi của đại lượng này sẽ kéo theo sự thay đổi của đại lượng kia. Ví dụ, nếu số lượng táo mua tăng lên, thì tổng số tiền phải trả cũng tăng lên.
Có nhiều dạng bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc, bao gồm:
Để giải các bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc, học sinh cần:
Bài toán: Một người mua 3kg gạo với giá 15000 đồng/kg. Hỏi người đó phải trả bao nhiêu tiền?
Giải:
Hai đại lượng liên quan: Số lượng gạo (kg) và Tổng số tiền (đồng).
Mối liên hệ: Tổng số tiền = Số lượng gạo × Giá mỗi kg.
Tổng số tiền = 3 × 15000 = 45000 đồng.
Vậy người đó phải trả 45000 đồng.
Dưới đây là một số bài tập thực hành để giúp học sinh củng cố kiến thức về bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc:
Khi giải bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc, học sinh cần chú ý:
Việc hiểu rõ về quan hệ phụ thuộc giữa các đại lượng không chỉ giúp học sinh giải quyết các bài toán toán học mà còn ứng dụng vào thực tế cuộc sống. Ví dụ, khi mua sắm, tính tiền điện, nước, hoặc tính toán các chi phí khác, chúng ta đều cần sử dụng kiến thức về quan hệ phụ thuộc.
Học sinh có thể tham khảo thêm các tài liệu sau để hiểu rõ hơn về bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc:
Hy vọng với những kiến thức và bài tập trên, các em học sinh sẽ nắm vững kiến thức về bài toán liên quan đến quan hệ phụ thuộc và đạt kết quả tốt trong môn Toán.