Bài học Toán lớp 5 Bài 69 thuộc chương trình SGK Chân Trời Sáng Tạo giới thiệu về khái niệm thể tích, cách tính thể tích của hình hộp chữ nhật và hình lập phương. Đây là một kiến thức nền tảng quan trọng trong chương trình toán học tiểu học.
Tại montoan.com.vn, các em học sinh sẽ được học bài này một cách trực quan, sinh động với các bài giảng được thiết kế chuyên nghiệp, dễ hiểu.
Đặt đồ vật (chẳng hạn cục tẩy) vào trong hộp bút rồi nói theo mẫu. Mẫu: Thể tích cục tẩy bé hơn thể tích hộp bút. Thể tích hộp bút lớn hơn thể tích cục tẩy. Ghép các hình lập phương như nhau để được các hình, rồi nói về thể tích Bằng hay lớn hơn? a) Hình M và hình N, mỗi hình gồm 4 hình lập phương. Thể tích hình M .?. thể tích hình N. b) Hình L gồm nhiều hình lập phương hơn hình M. Thể tích hình L .?. thể tích hình M. c) Hình L gồm 8 hình lập phương nên thể tích hình L .?. tổng thể tích
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 1 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Đặt đồ vật (chẳng hạn cục tẩy) vào trong hộp bút rồi nói theo mẫu.
Mẫu: Thể tích cục tẩy bé hơn thể tích hộp bút. Thể tích hộp bút lớn hơn thể tích cục tẩy.
Phương pháp giải:
Thực hiện theo mẫu.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ: Đặt chiếc bút chì vào trong hộp bút, ta thấy:
- Thể tích bút chì bé hơn thể tích hộp bút
- Thể tích hộp bút lớn hơn thể tích bút chì.
Lưu ý: Ví dụ mang tính chất tham khảo. Học sinh có thể tự lấy ví dụ khác.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 1 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Bằng hay lớn hơn?
a) Hình M và hình N, mỗi hình gồm 4 hình lập phương. Thể tích hình M .?. thể tích hình N.
b) Hình L gồm nhiều hình lập phương hơn hình M. Thể tích hình L .?. thể tích hình M.
c) Hình L gồm 8 hình lập phương nên thể tích hình L .?. tổng thể tích hai hình M và N.
Phương pháp giải:
Quan sát hình và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Hình M và hình N, mỗi hình gồm 4 hình lập phương. Thể tích hình M bằng thể tích hình N.
b) Hình L gồm nhiều hình lập phương hơn hình M. Thể tích hình L lớn hơn thể tích hình M.
c) Hình L gồm 8 hình lập phương nên thể tích hình L bằng tổng thể tích hai hình M và N.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 2 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Ghép các hình lập phương như nhau để được các hình, rồi nói về thể tích
Trong các bài dưới đây, các hình lập phương nhỏ có kích thước như nhau.
Phương pháp giải:
Thực hiện theo mẫu.
Lời giải chi tiết:
Thể tích hình B lớn hơn thể tích hình A.
Tổng thể tích các hình A và C lớn hơn thể tích hình B
Tổng thể tích các hình B và C lớn hơn thể tích hình A
Thể tích hình B bé hơn tổng thể tích các hình A và C
Thể tích hình A bé hơn tổng thể tích các hình B và C
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi Hoạt động thực tế trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Sử dụng 12 khối nhựa có dạng hình lập phương, xếp một tòa nhà có dạng hình hộp chữ nhật.
Phương pháp giải:
Học sinh tự thực hiện.
Lời giải chi tiết:
Gợi ý:
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 4 trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Dưới đây là hình ảnh các hình hộp chữ nhật (A, B, C).
a) Để xếp đầy, mỗi hình A, B, C cần thêm bao nhiêu hình lập phương?
b) Hình nào có thể tích lớn nhất?
Phương pháp giải:
Quan sát hình và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Để xếp đầy hình A cần thêm 5 hình lập phương
Để xếp đầy hình B cần thêm 7 hình lập phương
Để xếp đầy hình C cần thêm 5 hình lập phương
b) Hình có thể tích lớn nhất là hình C (gồm 16 hình lập phương)
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 2 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
So sánh thể tích hai hình.
Phương pháp giải:
Quan sát hình và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Ta thấy: Hình D gồm 12 hình lập phương
Hình E gồm 12 hình lập phương
Vậy thể tích hình D bằng thể tích hình E
b) Ta thấy: Hình H gồm 16 hình lập phương
Hình K gồm 18 hình lập phương
Vậy thể tích hình H bé hơn hơn thể tích hình K
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 3 trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Trong các hình dưới đây, thể tích của hình nào bằng tổng thể tích của hai trong ba hình còn lại?
Phương pháp giải:
Hình có thể tích bằng nhau khi có số hình lập phương tạo thành bằng nhau.
Lời giải chi tiết:
Hình S gồm 28 hình lập phương
HÌnh T gồm 40 hình lập phương
HÌnh U gồm 16 hình lập phương
Hình V gồm 12 hình lập phương
Vậy thể tích của hình S bằng tổng thể tích của hai hình U và hình V
Thể tích của hình T bằng tổng thể tích của hai hình S và hình V
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi Khám phá trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Tại sao khi thả đá lạnh vào cốc nước, nước có thể bị tràn ra ngoài?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Khi thả đá lạnh vào cốc nước, nước có thể bị tràn ra ngoài vì tổng thể tích của cả nước và đá lớn hơn thể tích cốc.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 1 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Đặt đồ vật (chẳng hạn cục tẩy) vào trong hộp bút rồi nói theo mẫu.
Mẫu: Thể tích cục tẩy bé hơn thể tích hộp bút. Thể tích hộp bút lớn hơn thể tích cục tẩy.
Phương pháp giải:
Thực hiện theo mẫu.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ: Đặt chiếc bút chì vào trong hộp bút, ta thấy:
- Thể tích bút chì bé hơn thể tích hộp bút
- Thể tích hộp bút lớn hơn thể tích bút chì.
Lưu ý: Ví dụ mang tính chất tham khảo. Học sinh có thể tự lấy ví dụ khác.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 2 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Ghép các hình lập phương như nhau để được các hình, rồi nói về thể tích
Trong các bài dưới đây, các hình lập phương nhỏ có kích thước như nhau.
Phương pháp giải:
Thực hiện theo mẫu.
Lời giải chi tiết:
Thể tích hình B lớn hơn thể tích hình A.
Tổng thể tích các hình A và C lớn hơn thể tích hình B
Tổng thể tích các hình B và C lớn hơn thể tích hình A
Thể tích hình B bé hơn tổng thể tích các hình A và C
Thể tích hình A bé hơn tổng thể tích các hình B và C
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 1 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Bằng hay lớn hơn?
a) Hình M và hình N, mỗi hình gồm 4 hình lập phương. Thể tích hình M .?. thể tích hình N.
b) Hình L gồm nhiều hình lập phương hơn hình M. Thể tích hình L .?. thể tích hình M.
c) Hình L gồm 8 hình lập phương nên thể tích hình L .?. tổng thể tích hai hình M và N.
Phương pháp giải:
Quan sát hình và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Hình M và hình N, mỗi hình gồm 4 hình lập phương. Thể tích hình M bằng thể tích hình N.
b) Hình L gồm nhiều hình lập phương hơn hình M. Thể tích hình L lớn hơn thể tích hình M.
c) Hình L gồm 8 hình lập phương nên thể tích hình L bằng tổng thể tích hai hình M và N.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 2 trang 35 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
So sánh thể tích hai hình.
Phương pháp giải:
Quan sát hình và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Ta thấy: Hình D gồm 12 hình lập phương
Hình E gồm 12 hình lập phương
Vậy thể tích hình D bằng thể tích hình E
b) Ta thấy: Hình H gồm 16 hình lập phương
Hình K gồm 18 hình lập phương
Vậy thể tích hình H bé hơn hơn thể tích hình K
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 3 trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Trong các hình dưới đây, thể tích của hình nào bằng tổng thể tích của hai trong ba hình còn lại?
Phương pháp giải:
Hình có thể tích bằng nhau khi có số hình lập phương tạo thành bằng nhau.
Lời giải chi tiết:
Hình S gồm 28 hình lập phương
HÌnh T gồm 40 hình lập phương
HÌnh U gồm 16 hình lập phương
Hình V gồm 12 hình lập phương
Vậy thể tích của hình S bằng tổng thể tích của hai hình U và hình V
Thể tích của hình T bằng tổng thể tích của hai hình S và hình V
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi 4 trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Dưới đây là hình ảnh các hình hộp chữ nhật (A, B, C).
a) Để xếp đầy, mỗi hình A, B, C cần thêm bao nhiêu hình lập phương?
b) Hình nào có thể tích lớn nhất?
Phương pháp giải:
Quan sát hình và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a) Để xếp đầy hình A cần thêm 5 hình lập phương
Để xếp đầy hình B cần thêm 7 hình lập phương
Để xếp đầy hình C cần thêm 5 hình lập phương
b) Hình có thể tích lớn nhất là hình C (gồm 16 hình lập phương)
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi Khám phá trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Tại sao khi thả đá lạnh vào cốc nước, nước có thể bị tràn ra ngoài?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Khi thả đá lạnh vào cốc nước, nước có thể bị tràn ra ngoài vì tổng thể tích của cả nước và đá lớn hơn thể tích cốc.
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu hỏi Hoạt động thực tế trang 36 SGK Toán 5 Chân trời sáng tạo
Sử dụng 12 khối nhựa có dạng hình lập phương, xếp một tòa nhà có dạng hình hộp chữ nhật.
Phương pháp giải:
Học sinh tự thực hiện.
Lời giải chi tiết:
Gợi ý:
Bài 69 Toán lớp 5 chương trình Chân Trời Sáng Tạo là một bước quan trọng trong việc làm quen với các khái niệm đo lường không gian. Bài học này tập trung vào việc giúp học sinh hiểu rõ thể tích là gì và cách tính thể tích của hai hình cơ bản: hình hộp chữ nhật và hình lập phương.
Thể tích của một vật thể là lượng không gian mà vật thể đó chiếm giữ. Đơn vị đo thể tích thường dùng là mét khối (m³), đề-xi-mét khối (dm³), centimet khối (cm³) và milimet khối (mm³). Trong thực tế, chúng ta thường sử dụng lít (l) và mililit (ml) để đo thể tích chất lỏng. 1 lít = 1 dm³ và 1 ml = 1 cm³.
Hình hộp chữ nhật là hình có sáu mặt, trong đó mỗi mặt là một hình chữ nhật. Để tính thể tích của hình hộp chữ nhật, ta sử dụng công thức:
Thể tích = Chiều dài x Chiều rộng x Chiều cao
Ví dụ: Một hình hộp chữ nhật có chiều dài 5cm, chiều rộng 3cm và chiều cao 2cm. Vậy thể tích của hình hộp chữ nhật đó là: 5 x 3 x 2 = 30 cm³.
Hình lập phương là hình có sáu mặt, trong đó mỗi mặt là một hình vuông bằng nhau. Để tính thể tích của hình lập phương, ta sử dụng công thức:
Thể tích = Cạnh x Cạnh x Cạnh
Ví dụ: Một hình lập phương có cạnh 4cm. Vậy thể tích của hình lập phương đó là: 4 x 4 x 4 = 64 cm³.
Dưới đây là một số bài tập giúp các em học sinh luyện tập và củng cố kiến thức về thể tích:
Ngoài hình hộp chữ nhật và hình lập phương, còn rất nhiều hình khác có thể tính được thể tích, như hình trụ, hình cầu, hình nón,... Tuy nhiên, cách tính thể tích của các hình này phức tạp hơn và sẽ được học ở các lớp cao hơn.
Việc hiểu rõ về thể tích là rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, từ việc tính toán lượng nước cần thiết để tưới cây, đến việc thiết kế các công trình xây dựng. Nắm vững kiến thức về thể tích sẽ giúp các em học sinh giải quyết các bài toán thực tế một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho các em học sinh những kiến thức hữu ích về Toán lớp 5 Bài 69: Thể tích của một hình - SGK Chân Trời Sáng Tạo. Chúc các em học tập tốt!