Toán lớp 5 Bài 96. Tỉ lệ bản đồ - SGK Bình Minh

Bài 96 Toán lớp 5 thuộc chương trình SGK Bình Minh tập trung vào kiến thức về tỉ lệ bản đồ. Đây là một khái niệm quan trọng giúp học sinh hiểu được mối quan hệ giữa kích thước trên bản đồ và kích thước thực tế của các đối tượng địa lý.

1. Khái niệm tỉ lệ bản đồ

Tỉ lệ bản đồ là tỉ số giữa khoảng cách trên bản đồ và khoảng cách tương ứng trên thực địa. Tỉ lệ bản đồ thường được biểu diễn dưới dạng phân số, ví dụ: 1:1000, 1:50000, 1:1000000.

• 1:1000: Mỗi 1 cm trên bản đồ tương ứng với 1000 cm (10 mét) trên thực địa.
• 1:50000: Mỗi 1 cm trên bản đồ tương ứng với 50000 cm (500 mét) trên thực địa.
• 1:1000000: Mỗi 1 cm trên bản đồ tương ứng với 1000000 cm (10 km) trên thực địa.

Tỉ lệ bản đồ càng nhỏ thì bản đồ càng chi tiết và ngược lại.

2. Cách sử dụng tỉ lệ bản đồ

Tỉ lệ bản đồ được sử dụng để:

1. Tính khoảng cách thực tế: Nếu biết khoảng cách trên bản đồ và tỉ lệ bản đồ, ta có thể tính được khoảng cách thực tế trên thực địa.
2. Tính khoảng cách trên bản đồ: Nếu biết khoảng cách thực tế trên thực địa và tỉ lệ bản đồ, ta có thể tính được khoảng cách trên bản đồ.

Ví dụ: Trên bản đồ có tỉ lệ 1:100000, khoảng cách giữa hai thành phố A và B là 5 cm. Vậy khoảng cách thực tế giữa hai thành phố A và B là bao nhiêu?

Giải: Khoảng cách thực tế giữa hai thành phố A và B là: 5 x 100000 = 500000 cm = 5 km.

3. Bài tập vận dụng

Bài 1: Một bản đồ có tỉ lệ 1:200000. Trên bản đồ, khoảng cách giữa hai điểm C và D là 3 cm. Hỏi khoảng cách thực tế giữa hai điểm C và D là bao nhiêu?

Bài 2: Khoảng cách thực tế giữa hai thị trấn X và Y là 12 km. Trên bản đồ có tỉ lệ 1:50000, khoảng cách giữa hai thị trấn X và Y là bao nhiêu?

4. Mở rộng kiến thức

Ngoài tỉ lệ bản đồ, học sinh cần nắm vững các khái niệm liên quan như:

• Bản đồ: Là hình vẽ thu nhỏ của bề mặt Trái Đất hoặc một phần của Trái Đất.
• Kinh tuyến, vĩ tuyến: Là các đường tròn tưởng tượng trên bề mặt Trái Đất, dùng để xác định vị trí.
• Tọa độ địa lý: Là hệ thống các số để xác định vị trí của một điểm trên bề mặt Trái Đất.

5. Luyện tập thêm

Để nắm vững kiến thức về tỉ lệ bản đồ, học sinh nên luyện tập thêm các bài tập khác nhau. Các bài tập này có thể tìm thấy trong sách giáo khoa, sách bài tập hoặc trên các trang web học toán online như montoan.com.vn.

6. Tổng kết

Bài 96 Toán lớp 5: Tỉ lệ bản đồ là một bài học quan trọng giúp học sinh hiểu rõ về bản đồ và cách sử dụng bản đồ để giải quyết các bài toán thực tế. Việc nắm vững kiến thức này sẽ giúp học sinh học tốt môn Địa lý và các môn học khác liên quan đến không gian và vị trí.