Biểu đồ là một công cụ trực quan mạnh mẽ giúp chúng ta hiểu và phân tích dữ liệu một cách dễ dàng. Trong chương trình học toán, đặc biệt là từ cấp THCS trở lên, việc đọc và diễn giải biểu đồ là một kỹ năng vô cùng quan trọng.
Bài viết này từ Montoan.com.vn sẽ cung cấp những lưu ý chi tiết và hữu ích để bạn có thể tự tin đối mặt với các bài toán liên quan đến biểu đồ.
Cần chú ý gì khi đọc biểu đồ?
1. Lý thuyết
Trong biểu đồ cột, khi gốc của trục đứng khác 0 thì tỉ lệ chiều cao của các cột không bằng tỉ lệ số liệu mà chúng biểu diễn.
2. Ví dụ minh họa
Hai biểu đồ này biểu diễn cùng một dữ liệu.
Bảng thống kê về dữ liệu:
Thời gian | 12/2007 | 3/2008 | 11/2008 | 6/2010 |
Số lượng (nghìn người) | 7 | 9 | 11 | 13 |
- Biểu đồ a): chia theo khoảng thời gian dài/ngắn tương ứng với đoạn dài/ngắn trên biểu đồ.
- Biểu đồ b): các khoảng thời gian dài/ngắn khác nhau được chia đều theo từng đoạn trên biểu đồ.
Biểu đồ là một cách trực quan để trình bày dữ liệu, giúp người xem dễ dàng nhận biết xu hướng, so sánh các giá trị và rút ra kết luận. Có nhiều loại biểu đồ khác nhau, mỗi loại phù hợp với một loại dữ liệu và mục đích trình bày khác nhau. Một số loại biểu đồ phổ biến bao gồm:
Sau khi đã đọc và phân tích biểu đồ, bạn cần diễn giải nó một cách rõ ràng và chính xác. Dưới đây là một số gợi ý:
Ví dụ 1: Biểu đồ cột so sánh doanh thu của ba sản phẩm A, B, C trong năm 2023.
Nếu biểu đồ cho thấy sản phẩm A có doanh thu cao nhất, sản phẩm B có doanh thu trung bình và sản phẩm C có doanh thu thấp nhất, bạn có thể diễn giải như sau: "Năm 2023, sản phẩm A là sản phẩm có doanh thu cao nhất, đóng góp lớn nhất vào tổng doanh thu của công ty. Sản phẩm B có doanh thu ở mức trung bình, trong khi sản phẩm C có doanh thu thấp nhất và cần được xem xét lại chiến lược kinh doanh."
Ví dụ 2: Biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ phần trăm các loại chi phí của một gia đình trong một tháng.
Nếu biểu đồ cho thấy chi phí ăn uống chiếm 40%, chi phí nhà ở chiếm 30%, chi phí đi lại chiếm 15% và chi phí khác chiếm 15%, bạn có thể diễn giải như sau: "Trong một tháng, chi phí ăn uống chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng chi phí của gia đình, với 40%. Chi phí nhà ở chiếm 30%, chi phí đi lại chiếm 15% và chi phí khác chiếm 15%. Gia đình nên xem xét lại chi tiêu cho các khoản chi phí khác để tiết kiệm hơn."
Để thành thạo kỹ năng đọc và diễn giải biểu đồ, bạn cần luyện tập thường xuyên. Hãy tìm kiếm các bài tập và ví dụ thực tế để áp dụng những kiến thức đã học. Montoan.com.vn cung cấp nhiều bài tập và tài liệu học tập về biểu đồ để giúp bạn nâng cao kỹ năng của mình.
Việc đọc và diễn giải biểu đồ là một kỹ năng quan trọng trong học toán và trong cuộc sống. Bằng cách nắm vững các lưu ý và kỹ năng đã được trình bày trong bài viết này, bạn có thể tự tin đối mặt với các bài toán liên quan đến biểu đồ và đưa ra những kết luận chính xác và hợp lý.