THCS
THCS
Biểu đồ là một công cụ trực quan mạnh mẽ giúp chúng ta hiểu và diễn giải dữ liệu một cách dễ dàng. Kỹ năng đọc và phân tích số liệu từ biểu đồ là vô cùng quan trọng, không chỉ trong môn Toán mà còn trong nhiều lĩnh vực khác của cuộc sống.
Tại montoan.com.vn, chúng tôi cung cấp các bài học online giúp bạn nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết để tự tin đối mặt với các bài toán liên quan đến biểu đồ.
Cần chú ý gì khi phân tích biểu đồ? Làm thế nào để phát hiện vấn đề? Giải quyết vấn đề đó như thế nào?
1. Lý thuyết
- Chú ý: Khi phân tích số liệu, ta có thể kết hợp thông tin từ hai hay nhiều biểu đồ.
Để so sánh sự thay đổi theo thời gian của hai hay nhiều đại lượng, người ta thường biểu diễn chúng trên cùng biểu đồ.
- Phát hiện vấn đề qua phân tích dữ liệu thống kê
Phân tích dữ liệu thống kê giúp ta phát hiện các vấn đề cần quan tâm.
- Giải quyết các vấn đề qua phân tích biểu đồ thống kê
Việc phân tích biểu đồ thống kê giúp ta nắm bắt thông tin nhanh chóng, từ đó có những lựa chọn hoặc ra quyết định hợp lí hơn.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1: Các biểu đồ sau cho biết cơ cấu năng lượng được khai thác, sản xuất trong nước các năm 2018 và 2019.
Các loại năng lượng | Than | Dầu thô | Khí thiên nhiên | Nhiên liệu sinh học |
Tỉ lệ (%) | 48,37 | 20,59 | 16,78 | 14,26 |
Sự thay đổi cơ cấu năng lượng được khai thác, sản xuất trong các nước năm 2019 so với năm 2018.
- Than giảm khoảng 3,35% (từ 48,37% xuống còn 45,02%);
- Dầu thô tăng khoảng 2,6% (từ 20,59% lên đến 23,19%);
- Khí thiên nhiên tăng khoảng 0,31% (từ 16,78% lên đến 17,09%);
- Nhiên liệu sinh học tăng khoảng 0,44% (từ 14,26% lên đến 14,70%).
Ví dụ 2: Một cửa hàng bán kính ghi lại số kính bán được trong tháng bằng bảng số liệu sau:
Số kính bán được trong tháng | |||||
Màu kính | Trắng | Đen | Xanh | Trắng bạc | Vàng kim |
Số lượng | 20 | 10 | 30 | 15 | 25 |
a. Cửa hàng bán được bao nhiêu kính trong tháng?
b. Chủ cửa hàng nói rằng tháng này, tỉ lệ kính trắng, đen và xanh bán được chiếm trên 55% tổng số kính bán được. Chủ cửa hàng nói dúng không?
Giải.
a. Số kính bán được trong tháng là 20 + 10 + 30 + 15 + 25 = 100 (kính)
b. Số kính trắng, đen và xanh bán được là: 20 + 10 + 30 = 60 (kính)
So với tổng số kính bán được, tỉ lệ số kinh trăng, đen và xanh là:
Vậy chủ cửa hàng nói đúng.
Ví dụ 3: Ta có biểu đồ biểu diễn tỉ lệ phần trăm thức uống được học sinh khối 8 lựa chọn trong buổi tổng kết năm học 2022 - 2023
Theo em, năm sau nhà trường nên chuẩn bị thêm nhiều nước uống loại nào?
Theo biểu đồ, số lượng trà sữa được lựa chọn nhiều nhât, năm sau nhà trường nên chuẩn bị thêm trà sữa cho buổi tổng kết.
Biểu đồ là một phương tiện trực quan hóa dữ liệu, giúp chúng ta dễ dàng nhận biết xu hướng, so sánh các giá trị và rút ra kết luận. Trong môn Toán, biểu đồ thường được sử dụng để biểu diễn các tập dữ liệu, giúp học sinh hình dung và hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các số liệu. Việc rèn luyện kỹ năng đọc và phân tích số liệu từ biểu đồ không chỉ giúp học sinh giải quyết các bài toán Toán một cách hiệu quả mà còn phát triển tư duy logic, khả năng phân tích và đánh giá thông tin.
Có nhiều loại biểu đồ khác nhau, nhưng trong chương trình Toán Tiểu học, học sinh thường gặp các loại biểu đồ sau:
Biểu đồ cột là một trong những loại biểu đồ đơn giản nhất và dễ hiểu nhất. Để đọc và phân tích biểu đồ cột, bạn cần thực hiện các bước sau:
Biểu đồ tròn được sử dụng để biểu diễn tỷ lệ phần trăm của các thành phần trong một tổng thể. Để đọc và phân tích biểu đồ tròn, bạn cần thực hiện các bước sau:
Biểu đồ đường được sử dụng để biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng theo thời gian. Để đọc và phân tích biểu đồ đường, bạn cần thực hiện các bước sau:
Để củng cố kiến thức và kỹ năng đã học, bạn có thể thực hành giải các bài tập sau:
| STT | Bài tập |
|---|---|
| 1 | Đọc biểu đồ cột biểu diễn số lượng học sinh của các lớp trong trường và trả lời các câu hỏi: Lớp nào có nhiều học sinh nhất? Lớp nào có ít học sinh nhất? Tổng số học sinh của trường là bao nhiêu? |
| 2 | Đọc biểu đồ tròn biểu diễn tỷ lệ phần trăm của các loại quả trong một giỏ và trả lời các câu hỏi: Loại quả nào chiếm tỷ lệ lớn nhất? Loại quả nào chiếm tỷ lệ nhỏ nhất? Tổng số quả trong giỏ là bao nhiêu? |
| 3 | Đọc biểu đồ đường biểu diễn nhiệt độ trung bình hàng tháng trong năm và trả lời các câu hỏi: Tháng nào có nhiệt độ trung bình cao nhất? Tháng nào có nhiệt độ trung bình thấp nhất? |
