Trong chương trình học toán sơ cấp, đặc biệt là lớp 4 và lớp 5, việc học cách biểu diễn dữ liệu là một kỹ năng quan trọng.
Biểu đồ cột và biểu đồ đoạn thẳng là hai công cụ phổ biến để trực quan hóa dữ liệu.
Bài viết này của montoan.com.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại biểu đồ này và biết khi nào nên sử dụng biểu đồ nào cho phù hợp.
Khi nào lựa chọn biểu đồ cột? Khi nào lựa chọn biểu đồ đoạn thẳng?
1. Lý thuyết
Khái niệm:
LOẠI BIỂU ĐỒ | DỮ LIỆU | MỤC ĐÍCH BIỂU DIỄN |
Biểu đồ cột | Số liệu phức tạp hơn, số liệu lớn, sự sai khác giữa các số liệu cũng lớn | Sử dụng các chiều cao của các hình chữ nhật để biểu diễn số liệu. Thuận tiện trong việc so sánh. |
Biểu đồ đoạn thẳng | Số liệu biếu đồ theo thời gian | Biểu diễn sự thay đổi số liệu của đối tượng theo thời gian. |
Chú ý: Nếu muốn biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng theo thời gian, ta dùng biểu đồ đoạn thẳng. Khi số lượng thời điểm quan sát ít, ta có thể biểu diễn bằng biểu đồ cột.
2. Ví dụ minh họa
Cho bảng nhiệt độ trung bình trong tuần (12/12/2022-18/12/2022) tại Thủ đô Hà Nội
Bảng thống kê này có thể được biểu diễn bởi biểu đồ cột hoặc biểu đồ đoạn thẳng.
Biểu đồ cột biểu thị nhiệt độ trung bình trong tuần (12/12/2022 – 18/12/2022) tại Thủ đô Hà Nội
Biểu đồ đoạn thẳng biểu thị nhiệt độ trung bình trong tuần (12/12/2022 – 18/12/2022) tại Thủ đô Hà Nội
Biểu đồ là một công cụ trực quan hóa dữ liệu, giúp chúng ta dễ dàng nhận biết và so sánh các giá trị khác nhau. Trong toán học, biểu đồ được sử dụng rộng rãi để biểu diễn dữ liệu thống kê, dữ liệu khoa học, và nhiều loại dữ liệu khác. Việc lựa chọn loại biểu đồ phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo thông tin được truyền tải một cách hiệu quả và dễ hiểu.
Biểu đồ cột (hay còn gọi là biểu đồ thanh) là một loại biểu đồ sử dụng các cột hình chữ nhật có chiều cao tỷ lệ với giá trị mà chúng đại diện. Biểu đồ cột thường được sử dụng để so sánh các giá trị rời rạc, ví dụ như số lượng học sinh trong mỗi lớp, doanh thu bán hàng của các sản phẩm khác nhau, hoặc số lượng xe ô tô của các màu sắc khác nhau.
Biểu đồ đoạn thẳng (hay còn gọi là biểu đồ đường) là một loại biểu đồ sử dụng các đoạn thẳng nối các điểm dữ liệu lại với nhau. Biểu đồ đoạn thẳng thường được sử dụng để biểu diễn sự thay đổi của một giá trị theo thời gian, ví dụ như nhiệt độ trong ngày, giá cổ phiếu theo tháng, hoặc số lượng khách hàng theo năm.
Sử dụng biểu đồ cột khi:
Sử dụng biểu đồ đoạn thẳng khi:
Ví dụ 1: Số lượng học sinh tham gia các câu lạc bộ khác nhau trong trường.
Trong trường hợp này, biểu đồ cột là lựa chọn tốt nhất vì chúng ta muốn so sánh số lượng học sinh tham gia các câu lạc bộ khác nhau (dữ liệu rời rạc).
Ví dụ 2: Nhiệt độ trung bình hàng tháng trong năm.
Trong trường hợp này, biểu đồ đoạn thẳng là lựa chọn tốt nhất vì chúng ta muốn biểu diễn sự thay đổi của nhiệt độ theo thời gian (dữ liệu liên tục).
Đặc Điểm | Biểu Đồ Cột | Biểu Đồ Đoạn Thẳng |
---|---|---|
Loại Dữ Liệu | Rời Rạc | Liên Tục |
Mục Đích Sử Dụng | So Sánh Giá Trị | Hiển Thị Xu Hướng |
Ưu Điểm | Dễ đọc, nhấn mạnh sự khác biệt | Phù hợp dữ liệu liên tục, hiển thị xu hướng |
Nhược Điểm | Không phù hợp dữ liệu liên tục | Khó so sánh giá trị tại một thời điểm |
Việc lựa chọn giữa biểu đồ cột và biểu đồ đoạn thẳng phụ thuộc vào loại dữ liệu bạn có và mục đích bạn muốn truyền tải. Hiểu rõ ưu và nhược điểm của từng loại biểu đồ sẽ giúp bạn tạo ra các biểu đồ trực quan và hiệu quả, hỗ trợ tốt cho việc học tập và làm việc.