Chương trình Toán 6 KNTT tập trung vào việc giúp học sinh làm quen với việc thu thập, tổ chức, biểu diễn và phân tích dữ liệu. Đây là nền tảng quan trọng để phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề.
Bài học về Lý thuyết Dữ liệu và thu thập dữ liệu Toán 6 KNTT không chỉ cung cấp kiến thức lý thuyết mà còn gắn liền với các tình huống thực tế trong cuộc sống, giúp học sinh hiểu rõ ứng dụng của toán học.
Lý thuyết Dữ liệu và thu thập dữ liệu Toán 6 KNTT với cuộc sống ngắn gọn, đầy đủ, dễ hiểu
1. Khái niệm
- Những thông tin thu thập được như: số, chữ, hình ảnh,… được gọi là dữ liệu. Dữ liệu dưới dạng số được gọi là số liệu.
- Số liệu là một loại dữ liệu nhưng dữ liệu chưa chắc là số liệu.
- Các cách thu thập dữ liệu: Quan sát, lập phiếu điều tra (phiếu hỏi), thu thập từ những nguồn có sẵn (sách, báo, trang web,…)
Có nhiều cách để thu thập dữ liệu như quan sát, làm thí nghiệm, lập phiếu hỏi,... hay thu thập từ những nguồn có sẵn như sách báo, trang web,...
Sau khi thu thập, tổ chức, phân loại, biểu diễn dữ liệu bằng bảng hoặc biểu đồ, ta cần phân tích và xử lí các dữ liệu đó để tìm ra các thông tin hữu ích và rút ra kết luận.
1. Khái niệm
- Phân loại dữ liệu là ta đi sắp xếp các thông tin theo những tiêu chí nhất định.
2. Ví dụ
Hình dưới đây là các bình ga của một cửa hàng đang bán.
a) Cửa hàng đang bán tất cả bao nhiêu bình ga?
b) Cửa hàng bán mấy loại bình ga?
Hãy cho biết số lượng bình ga mỗi loại.
Giải:
a) Cửa hàng bán tất cả 8 bình ga
b) Quan sát hình ta thấy các bình ga có hai màu vàng và hồng.
Có hai kích thước: lớn và nhỏ
Nếu lấy tiêu chí là kích thước thì có hai loại ga là:
- Bình cỡ nhỏ: 6 bình
- Bình vỡ lớn: 2 bình
Nếu lấy tiêu chí là màu sắc để phân loại thì có 2 loại bình là:
- Màu hồng: 6 bình
- Màu vàng: 2 bình.
1. Các kiến thức cần nhớ
- Để đánh giá tính hợp lí của dữ liệu, ta cần đưa ra các tiêu chí đánh giá, chẳng hạn như dữ liệu phải:
+ Đúng định dạng: Họ và tên phải là chữ, số tuổi phải là số, email thì phải có kí hiệu @,…
+ Nằm trong phạm vi dự kiến: Số người thì phải là số tự nhiên, cân nặng của người Việt Nam thì phải dưới 200kg, số tuổi của người nguyên dương,…
2. Ví dụ:
a) Danh sách đội học sinh dự thi văn nghệ của lớp 6A được ghi lại trong bảng sau:
STT | Họ và tên |
1 | Hoàng Thu Trang |
2 | Đỗ Ngọc Hà |
3 | Phạm Văn Vũ |
4 | 0384888586 |
5 | Trần Nhật Minh |
6 | Nguyễn Minh Trí |
Dữ liệu không hợp lí ở đây là 0384888586 trong cột Họ và tên vì đây không phải là tên người.
b) Điều tra điểm Toán của 20 bạn trong kì khảo sát đầu năm của lớp 6B:
5 | 2 | 8 | 9 | 4 | 6 | 7 | 5,5 | 6 | -1 |
5 | 10 | 6 | 7 | -3 | 8 | 9 | 6 | 3 | 8 |
Dữ liệu không hợp lí là -1 và -3 vì số điểm kiểm tra không thể là số âm được.
Trong chương trình Toán 6 KNTT, việc làm quen với dữ liệu và cách thu thập, xử lý chúng là một bước quan trọng. Nó không chỉ là việc học thuộc các định nghĩa mà còn là việc rèn luyện khả năng quan sát, phân tích và đưa ra kết luận dựa trên thông tin thu thập được. Chương này giúp học sinh xây dựng nền tảng vững chắc cho các kiến thức thống kê và xác suất sẽ học ở các lớp trên.
Dữ liệu là những thông tin mà chúng ta thu thập được từ thế giới xung quanh. Dữ liệu có thể là số, chữ, hình ảnh, âm thanh hoặc bất kỳ thông tin nào khác có thể được ghi lại và sử dụng. Ví dụ:
Thu thập dữ liệu là quá trình tìm kiếm và ghi lại thông tin cần thiết. Có nhiều cách để thu thập dữ liệu:
Sau khi thu thập dữ liệu, chúng ta cần tổ chức và biểu diễn dữ liệu một cách rõ ràng và dễ hiểu. Các phương pháp biểu diễn dữ liệu phổ biến bao gồm:
Phân tích dữ liệu là quá trình tìm kiếm các thông tin hữu ích từ dữ liệu đã thu thập và biểu diễn. Ví dụ:
Lý thuyết Dữ liệu và thu thập dữ liệu có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống:
Giả sử chúng ta muốn tìm hiểu về môn học yêu thích của các bạn học sinh trong lớp. Chúng ta có thể thực hiện các bước sau:
1. Thu thập dữ liệu về chiều cao của 10 bạn học sinh trong lớp. Lập bảng tần số và vẽ biểu đồ cột biểu diễn dữ liệu này.
2. Khảo sát về màu sắc yêu thích của 20 bạn học sinh. Lập bảng tần số và vẽ biểu đồ tròn biểu diễn dữ liệu này.
3. Tìm hiểu về số lượng xe cộ đi qua một ngã tư trong một giờ. Ghi lại dữ liệu và phân tích để tìm ra thời điểm nào có lượng xe cộ đông nhất.
Lý thuyết Dữ liệu và thu thập dữ liệu Toán 6 KNTT là một phần quan trọng của chương trình học. Việc nắm vững kiến thức và kỹ năng trong chương này sẽ giúp học sinh phát triển tư duy logic, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề, đồng thời ứng dụng toán học vào thực tế cuộc sống.