Bài học này cung cấp lý thuyết đầy đủ và chi tiết về cách lựa chọn dạng biểu đồ phù hợp để biểu diễn dữ liệu trong chương trình Toán 8, sách Chân trời sáng tạo. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các loại biểu đồ phổ biến và ứng dụng của chúng trong việc phân tích và trình bày thông tin.
Nắm vững kiến thức này sẽ giúp bạn dễ dàng giải các bài tập liên quan đến thống kê và biểu diễn dữ liệu, đồng thời phát triển tư duy logic và khả năng phân tích số liệu.
Lựa chọn biểu đồ để biểu diễn dữ liệu
1. Lựa chọn biểu đồ để biểu diễn dữ liệu
LOẠI BIỂU ĐỒ | DỮ LIỆU | MỤC ĐÍCH BIỂU DIỄN |
Biểu đồ tranh | Số liệu đơn giản | Tạo sự lôi cuốn, thu hút bằng hình ảnh |
Biểu đồ cột | Số liệu phức tạp hơn, số liệu lớn, sự sai khác giữa các số liệu cũng lớn | Sử dụng các chiều cao của các hình chữ nhật để biểu diễn số liệu Thuận tiện trong việc so sánh |
Biểu đồ cột kép | Hai bộ dữ liệu cùng loại | So sánh một cách trực quan từng cặp số liệu của hai bộ dữ liệu cùng loại |
Biểu đồ hình quạt tròn | Dưới dạng số liệu hoặc tỉ lệ phần trăm | Biểu thị tỉ lệ phần trăm từng loại số liệu so với toàn thể |
Biểu đồ đoạn thẳng | Số liệu biếu đổ theo thời gian | Biểu diễn sự thay đổi số liệu của đối tượng theo thời gian. |
2. Các dạng biểu diễn khác nhau cho một tập dữ liệu
Một tập dữ liệu có thể biểu diễn dưới các dạng khác nhau. Chuyển đổi dữ liệu giữa các dạng giúp công việc thuận lợi và đạt hiệu quả hơn.
2. Ví dụ minh họaVí dụ: Bảng thống kê số điều hòa (máy lạnh) bán được qua các năm của 1 siêu thị điện máy.
Năm | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
Số điều hòa bán được | 1000 | 1500 | 750 | 2000 | 3000 |
Bảng thống kê này có thể được biểu diễn bởi biểu đồ tranh và biểu đồ cột.
Biểu đồ tranh dưới đây cho biết số điều hòa (máy lạnh) bán được qua các năm của 1 siêu thị điện máy.
Biểu đồ cột dưới đây cho biết số điều hòa (máy lạnh) bán được qua các năm của 1 siêu thị điện máy.
Lựa chọn biểu đồ cột hay biểu đồ đoạn thẳng
Nếu muốn biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng theo thời gian, ta dùng biểu đồ đoạn thẳng. Khi số lượng thời điểm quan sát ít, ta có thể biểu diễn bằng biểu đồ cột.
Ví dụ: Cho bảng nhiệt độ trung bình trong tuần (12/12/2022-18/12/2022) tại Thủ đô Hà Nội
Bảng thống kê này có thể được biểu diễn bởi biểu đồ cột hoặc biểu đồ đoạn thẳng.
Biểu đồ cột biểu thị nhiệt độ trung bình trong tuần (12/12/2022 – 18/12/2022) tại Thủ đô Hà Nội
Biểu đồ đoạn thẳng biểu thị nhiệt độ trung bình trong tuần (12/12/2022 – 18/12/2022) tại Thủ đô Hà Nội
Lựa chọn biểu đồ cột kép hay biểu đồ hình quạt tròn
Khi muốn so sánh hai tập dữ liệu với nhau ta dùng biểu đồ cột kép.
Ví dụ, ta có biểu đồ lượng mưa mỗi năm tại Lai Châu và Cà Mau:
Khi muốn biểu diễn tỉ lệ các phần trong tổng thể ta dùng biểu đồ hình quạt tròn.
Ví dụ: Biểu đồ tỉ lệ phần trăm các loại vật nuôi tại nông trường Phong Phú
Trong chương trình Toán 8, việc học về thống kê và biểu diễn dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh rèn luyện khả năng phân tích, tổng hợp và trình bày thông tin một cách hiệu quả. Một trong những nội dung cốt lõi của chủ đề này là lý thuyết về lựa chọn dạng biểu đồ phù hợp để biểu diễn dữ liệu. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích các loại biểu đồ phổ biến và hướng dẫn cách lựa chọn biểu đồ tối ưu cho từng loại dữ liệu cụ thể, dựa trên nội dung SGK Toán 8 - Chân trời sáng tạo.
Có nhiều loại biểu đồ khác nhau được sử dụng để biểu diễn dữ liệu, mỗi loại có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Dưới đây là một số loại biểu đồ phổ biến nhất:
Việc lựa chọn dạng biểu đồ phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo rằng dữ liệu được trình bày một cách rõ ràng và dễ hiểu. Dưới đây là một số nguyên tắc cần lưu ý:
SGK Toán 8 - Chân trời sáng tạo cung cấp nhiều ví dụ minh họa về cách lựa chọn dạng biểu đồ phù hợp để biểu diễn dữ liệu trong các tình huống thực tế. Ví dụ:
Giả sử chúng ta có dữ liệu về số lượng học sinh tham gia các câu lạc bộ khác nhau trong trường:
Câu lạc bộ | Số lượng học sinh |
---|---|
Câu lạc bộ Toán | 30 |
Câu lạc bộ Văn | 25 |
Câu lạc bộ Anh | 40 |
Câu lạc bộ Thể thao | 35 |
Trong trường hợp này, biểu đồ cột là lựa chọn phù hợp nhất vì nó cho phép chúng ta dễ dàng so sánh số lượng học sinh tham gia các câu lạc bộ khác nhau.
Để nắm vững kiến thức về lựa chọn dạng biểu đồ, bạn nên thực hành giải các bài tập trong SGK và các tài liệu tham khảo khác. Hãy cố gắng phân tích dữ liệu và lựa chọn dạng biểu đồ phù hợp nhất cho từng tình huống. Việc luyện tập thường xuyên sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc áp dụng kiến thức vào thực tế.
Lý thuyết về lựa chọn dạng biểu đồ để biểu diễn dữ liệu là một kiến thức quan trọng trong chương trình Toán 8 - Chân trời sáng tạo. Việc nắm vững kiến thức này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thống kê và biểu diễn dữ liệu, đồng thời phát triển tư duy logic và khả năng phân tích số liệu. Hãy dành thời gian để học tập và luyện tập để đạt được kết quả tốt nhất.