Chào mừng bạn đến với bài học về Lý thuyết Cấp số cộng, một trong những chủ đề quan trọng của chương trình Toán 11 Kết nối tri thức tại montoan.com.vn. Bài viết này sẽ cung cấp kiến thức nền tảng, công thức và các ví dụ minh họa giúp bạn hiểu rõ và áp dụng hiệu quả kiến thức này.
Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn trải nghiệm học tập trực tuyến tốt nhất với nội dung được trình bày một cách dễ hiểu, logic và đầy đủ.
1. Định nghĩa
1. Định nghĩa
Cấp số cộng là một dãy số (hữu hạn hoặc vô hạn), trong đó kể từ số hạng thứ hai, mỗi số hạng đều bằng số hạng đứng ngay trước nó cộng với một số không đổi d. Số d được gọi là công sai của cấp số cộng.
Cấp số cộng \(\left( {{u_n}} \right)\)với công sai d được cho bởi hệ thức truy hồi
\({u_n} = {u_{n - 1}} + d,n \ge 2\)
* Nhận xét: Nếu \(\left( {{u_n}} \right)\) là cấp số cộng thì kể từ số hạng thứ 2, mỗi số hạng (trừ số hạng cuối đối với cấp số cộng hữu hạn) đều là trung bình cộng của 2 sô hạng đứng kề nó trong dãy, tức là:
\({u_k} = \frac{{{u_{k - 1}} + {u_{k + 1}}}}{2}\left( {k \ge 2} \right)\)
2. Số hạng tổng quát
Nếu cấp số cộng \(\left( {{u_n}} \right)\) có số hạng đầu là \({u_1}\) và công sai d thì số hạng tổng quát \({u_n}\)của nó được xác định theo công thức \({u_n} = {u_1} + (n - 1)d,n \ge 2.\)
3. Tổng n số hạng đầu của một cấp số cộng
Cho cấp số cộng \(\left( {{u_n}} \right)\)với công sai d. Đặt \({S_n} = {u_1} + {u_2} + {u_3} + ... + {u_n}\). Khi đó
\({S_n} = \frac{{n\left( {{u_1} + {u_n}} \right)}}{2} = \frac{n}{2}\left[ {2{u_1} + \left( {n - 1} \right)d} \right]\)
Cấp số cộng là một dãy số đặc biệt, trong đó sự khác biệt giữa hai số hạng liên tiếp là một hằng số. Hằng số này được gọi là công sai của cấp số cộng.
Dãy số (un) được gọi là cấp số cộng nếu có một số công sai d sao cho:
Số d được gọi là công sai của cấp số cộng.
Số hạng tổng quát của cấp số cộng (un) được xác định bởi công thức:
un = u1 + (n - 1)d
Trong đó:
Một số tính chất quan trọng của cấp số cộng:
Tổng của n số hạng đầu tiên của cấp số cộng (Sn) được tính theo công thức:
Sn = (n/2) * (u1 + un)
Hoặc
Sn = (n/2) * [2u1 + (n - 1)d]
Ví dụ 1: Cho cấp số cộng có số hạng đầu u1 = 2 và công sai d = 3. Tìm số hạng thứ 5 của cấp số cộng.
Giải:
u5 = u1 + (5 - 1)d = 2 + 4 * 3 = 14
Ví dụ 2: Cho cấp số cộng có số hạng đầu u1 = 1 và công sai d = -2. Tính tổng của 10 số hạng đầu tiên của cấp số cộng.
Giải:
S10 = (10/2) * [2u1 + (10 - 1)d] = 5 * [2 * 1 + 9 * (-2)] = 5 * (2 - 18) = 5 * (-16) = -80
Cấp số cộng có nhiều ứng dụng trong thực tế, ví dụ như:
Hi vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Lý thuyết Cấp số cộng - SGK Toán 11 Kết nối tri thức. Hãy luyện tập thêm các bài tập để nắm vững kiến thức và áp dụng hiệu quả trong các bài toán thực tế.